VHO- “Tôi cảm phục nhất là phương pháp giải thích của Đại tướng rất dễ hiểu, khoa học, ngắn gọn, rõ ràng, rành mạch và cũng rất tình cảm, vui vẻ làm cho tôi đến nay vẫn nhớ rõ từng câu, từng chữ mà Đại tướng đã nói”, cựu chiến binh Đoàn Ngọc Dãn xúc động hồi tưởng.

Năm nay đã bước sang tuổi 96 nhưng người lính Cụ Hồ Đoàn Ngọc Dãn (xã Đồng Hóa, huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình) vẫn rất mạnh khỏe và minh mẫn. Đặc biệt, ông nhớ như in hai lần vinh dự được gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

 Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong một lần đến thăm Bộ đội Trường Sơn Ảnh: Tư liệu

Đoàn kết, xây dựng quân đội hùng mạnh

Bên chén nước trà trong ngôi nhà bình dị, ông Dãn kể, ông nhập ngũ vào tháng 7 năm 1949 ở Sư đoàn 338. Năm 1954, sau khi Hiệp định Giơnevơ được ký kết, đất nước tạm thời chia cắt hai miền. Lúc này, Đoàn Ngọc Dãn đang là chiến sĩ của Trung đoàn Bộ đội tình nguyện quân Khmer ở Campuchia được lệnh rút về nước. Sau đó, đơn vị của ông tập kết ra Bắc trên chuyến tàu chạy từ bến Chắc Băng, Bạc Liêu ra Sầm Sơn (Thanh Hóa) đúng vào ngày mồng Một Tết Nguyên đán năm 1955. Sau khi tổ chức ăn Tết tại Sầm Sơn, đơn vị của ông hành quân vào huyện Hoằng Hóa và đóng trong nhà dân.

Đầu tháng 3 năm 1955, cả đơn vị được lệnh tập trung đón Đại tướng Võ Nguyên Giáp đến thăm, ai cũng phấn khởi vì lần đầu tiên được gặp Đại tướng. Ông Dãn nhớ lại, từ 3 giờ sáng mọi người đã dậy và đúng 7 giờ cả đơn vị tập kết đầy đủ ở rừng thông. 7 giờ 30 phút, Đại tướng đến, tất cả mọi người đứng dậy vỗ tay chào mừng. Đại tướng tươi cười vẫy chào rồi đi đến bắt tay các cán bộ đứng đầu hàng quân. Đại tướng nói: “Tôi biết bộ đội tập kết ra Bắc đã hơn 2 tháng nhưng hôm nay tôi mới có điều kiện đến thăm. Thấy các đồng chí ai cũng hồng hào, khỏe mạnh, vui vẻ, phấn khởi, tôi rất mừng, đúng là những người lính chiến thắng trở về”. Đại tướng biểu dương, khen ngợi Tình nguyện quân Khmer: “Năm 1947, sang giúp bạn chỉ có một trung đội vũ trang tuyên truyền Giải phóng quân và một số cán bộ chính trị, quân sự, vậy mà các đồng chí đã vận động nhân dân nổi dậy làm cách mạng, vừa lật đổ chính quyền địch, vừa giúp bạn xây dựng cơ sở và sau đó đánh thắng quân viễn chinh Pháp, mang lại thắng lợi cho nhân dân Khmer, để lại ấn tượng tốt đẹp về quân tình nguyện Việt Nam trên đất Campuchia”.

Đại tướng cũng động viên bộ đội miền Nam đã dũng cảm hy sinh giữ từng tấc đất, đánh cho địch hoảng sợ, hoang mang rồi căn dặn: “Giờ đây các đồng chí tập kết ra Bắc thì phải đoàn kết, thương yêu nhau, cùng nhau xây dựng quân đội hùng mạnh để về giải phóng cho quê hương. Các đồng chí phải chịu khó, chịu khổ, khắc phục mọi khó khăn, nhất là chịu đựng nỗi nhớ nhà, nhớ quê hương để an tâm tập luyện, xây dựng quân đội chính quy đủ sức đánh bại kẻ thù”.

 Cựu chiến binh Đoàn Ngọc Dãn vẫn nhớ như in hai lần vinh dự được gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Giải thích ngắn gọn, rõ ràng, rành mạch

Đến năm 1963, Sư đoàn 338 của ông Dãn đã tập kết ra Bắc hơn 8 năm nhưng vẫn chưa được trở lại miền Nam chiến đấu. Ông kể, lúc này trong sinh hoạt chính trị nổi lên 3 loại ý kiến trái chiều: Một số anh em muốn đánh mạnh để giải phóng miền Nam; một số thì cho rằng muốn giải phóng miền Nam phải có quân sự, chính trị đi đôi hỗ trợ lẫn nhau; còn một số khác thì nói phải có quân sự, chính trị, binh vận tạo nên ba mũi giáp công mới thắng địch được. Tất cả những ý kiến đó đã được Sư đoàn phản ánh lên Quân ủy Trung ương.

Nhấp chén nước, ông Dãn nhớ lại, tháng 6.1963, đơn vị của ông chuẩn bị đi B thì nhận tin vui Đại tướng Võ Nguyên Giáp đến thăm cán bộ, chiến sĩ. Khi Đại tướng đến, ai cũng phấn khởi. Sau khi hỏi thăm sức khỏe mọi người và kết quả huấn luyện, Đại tướng ôn tồn nói: “Tôi đã được Sư đoàn phản ảnh về 3 loại ý kiến khác nhau của anh em đã lâu, nhưng hôm nay mới đến thăm và giải đáp thắc mắc cho các đồng chí được. Bây giờ tôi hỏi các đồng chí: Ai có ý kiến nói chỉ dùng quân sự mạnh là giải phóng được miền Nam? Ai nói muốn giải phóng miền Nam thì phải dùng cả quân sự và chính trị? Ai có ý kiến muốn giải phóng miền Nam phải dùng quân sự, chính trị và binh vận, 3 mũi giáp công. Các đồng chí chuẩn bị ý kiến để đấu lý với tôi”.

Không ai giơ tay cả. Đại tướng cười bảo: “Thế là không ai dũng cảm để đấu lý với tôi cả. Vậy thì tôi sẽ giải quyết thắc mắc cho các đồng chí theo từng ý kiến một nhé”. Lúc này cả đơn vị vỗ tay râm ran và rồi trật tự lắng nghe Đại tướng giải thích.

Về ý kiến thứ nhất, cuộc chiến tranh của ta là chiến tranh nhân dân, quân đội ta là quân đội nhân dân, vì nhân dân mà chiến đấu, mà chính trị là dân, không có dân thì cơm đâu mà ăn, áo đâu mà mặc, súng ống đâu mà đánh giặc và đánh thắng giặc là để đưa quyền lợi lại cho dân. Quân sự mà không có chính trị thì quân sự mù, chính trị mà không có quân sự là chính trị què. Bởi vậy không thể dùng quân sự để đánh thắng địch được.

Về ý kiến thứ 2, quân sự - chính trị phải đi đôi với nhau, có sự hỗ trợ lẫn nhau, quân với dân như cá với nước, không thể nào tách rời nhau được, rời ra là chết, quân đội là phải bảo vệ dân; còn dân, còn đất là còn cơ sở cách mạng; mất dân, mất đất thì cách mạng sẽ rơi vào tình thế rất khó khăn, nhưng chỉ có quân sự và chính trị kết hợp với nhau cũng chưa thắng được địch.

Về ý kiến thứ 3, cả quân sự, chính trị, binh vận, 3 mũi giáp công, đó là sách lược tối ưu nhất, hiệp đồng chặt chẽ với nhau. Binh vận là làm tăng thêm bạn, bớt thù, làm tan rã hàng ngũ của địch, kêu gọi các gia đình có con em đi ngụy quân, ngụy quyền trở về với cách mạng, hướng họ đi vào con đường của chân lý, tin Đảng và theo Đảng, giúp họ bỏ súng quy hàng trở về với gia đình, với cách mạng. Kết hợp chặt chẽ ba mũi giáp công (quân sự, chính trị, binh vận) là nội dung rất cơ bản của đường lối chiến tranh nhân dân của Đảng ta, là nét độc đáo, sáng tạo của nghệ thuật quân sự Việt Nam. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, nhờ kết hợp chặt chẽ ba mũi giáp công mà quân và dân ta đã đánh thắng, làm nên trận Điện Biên Phủ chấn động địa cầu…

Nói xong, Đại tướng hỏi có ai có ý kiến gì khác không, đã thông chưa. Mọi người đồng thanh hô to: “Thông rồi ạ!”. Đại tướng mỉm cười và dặn dò anh em giữ gìn sức khỏe để vượt qua mọi khó khăn, gian khổ hoàn thành nhiệm vụ Đảng và Nhà nước giao phó. Sau đó, Đại tướng nói chuyện về tình hình địch - ta, nhiệm vụ của lực lượng vũ trang và nhiệm vụ cụ thể của đơn vị…

Cuối câu chuyện, chúng tôi hỏi ông Đoàn Ngọc Dãn, điều gì khiến ông ấn tượng nhất về Đại tướng? Người cựu chiến binh tuổi 96 khẳng định chắc nịch: “Tôi cảm phục nhất là phương pháp giải thích của Đại tướng dễ hiểu, rất khoa học, rất ngắn gọn, rõ ràng, rành mạch từng vấn đề và cũng rất tình cảm, vui vẻlàm cho tôi đến nay vẫn nhớ rành rọt từng câu, từng chữ mà Đại tướng đã nói”. 

 PHẠM PHÚ - DUY THIỆN