Menu
  1. Chính trị
  2. Văn hóa
  3. Nghệ thuật
  4. Giải trí
  5. Du lịch
  6. Thể thao
  7. Gia đình
  8. Kinh tế
  9. Ẩm thực
  10. Đời sống
  11. Nhịp sống số
  12. Pháp luật
  13. Thế giới

Văn hóa

28 Tháng Ba 2024

Hội đồng xét tặng giải thưởng, danh hiệu về VHNT: Áp lực và trách nhiệm với “ghế nóng”

Thứ Hai 12/07/2021 | 10:21 GMT+7

VHO- Mùa xét tặng Giải thưởng, danh hiệu nào cũng vậy, luôn có những “cơn sóng” và đằng sau đó là sự xét nét nhiều chiều của dư luận về cách làm việc, sự công tâm, khách quan của Hội đồng các cấp. Áp lực và trách nhiệm của những người ngồi “ghế nóng” vì thế ngày càng cao hơn…

Nhạc sĩ Thuận Yến, nhà thơ Thu Bồn và nhà thơ Xuân Quỳnh là 3 trong số những văn nghệ sĩ được nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt 5 (2017)

 Bởi hơn ai hết, mỗi thành viên Hội đồng đều ý thức được vai trò, trách nhiệm của những người “cầm cân nẩy mực”, nhằm đảm bảo sự công bằng, dân chủ và củng cố niềm tin trong công tác xét tặng mang ý nghĩa tôn vinh cống hiến của đội ngũ văn nghệ sĩ nước nhà.

Hội đồng cấp cơ sở còn gặp khó

Trên thực tế, không ít trường hợp các nghệ sĩ bị “trượt” Giải thưởng, danh hiệu vinh dự Nhà nước về VHNT đã khiến dư luận phải đặt câu hỏi “vì sao?”. Phần lớn những trường hợp này đều đã qua vòng xét ở Hội đồng cấp cơ sở, hoặc ngược lại, do thiếu điều kiện về Giải thưởng nên không được Hội đồng cấp cơ sở trình lên Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước, được hiểu là bước thứ hai trong quy trình xét tặng. Sự chuyên nghiệp, bài bản trong công tác xét tặng tại các Hội đồng cấp cơ sở là vấn đề đã được đặt ra từ nhiều mùa xét tặng giải thưởng, danh hiệu qua. Tuy nhiên, đây vẫn luôn là một bài toán khó.

Ông Phùng Huy Cẩn, Vụ trưởng Vụ Thi đua - Khen thưởng (Bộ VHTTDL) nói rõ, việc thành lập Hội đồng cấp cơ sở đã được quy định cụ thể trong các Nghị định về xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước và xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT. Nhưng trên thực tế, ngoài các hội chuyên ngành VHNT ở những thành phố lớn, nơi tập trung nhiều nhân tài và điều kiện đầy đủ như Hà Nội, TP.HCM thì tại các địa phương, để tìm được những người đáp ứng yêu cầu ngồi ghế hội đồng ở cấp cơ sở cũng không dễ. TS Đoàn Thanh Nô, Phó Chủ tịch phụ trách Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam nhận định, tính chuyên nghiệp ở các địa phương so với các Hội chuyên ngành VHNT Trung ương và các trung tâm đô thị lớn còn nhiều hạn chế. Điều đó tác động không nhỏ đến việc xét duyệt hồ sơ đưa lên các Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước. “Nhưng cũng phải thấy rằng, các địa phương trong điều kiện của mình đã cố gắng chọn được những tác giả, tác phẩm xuất sắc nhất trong vùng đó, khu vực đó…”, TS Nô nhấn mạnh và cho rằng, việc xét hồ sơ ở từng hội đồng hiện nay được triển khai chặt chẽ theo tiêu chí, quy định tại các Nghị định của Chính phủ. Những tiêu chí bình xét chính là thước đo để các hội đồng “cân, đếm” từng trường hợp.

NSND Trần Ngọc Giàu, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu TP.HCM nêu một thực tế, tại các địa phương không phải là trung tâm đô thị lớn, điều kiện hoạt động của văn nghệ sĩ còn bị bó hẹp. Đến khi xét tặng các danh hiệu, giải thưởng thì có nhiều trường hợp nghệ sĩ đáp ứng đủ về thời gian cống hiến, số huy chương nhưng sự lan tỏa lại hạn chế hơn nhiều so với cấp trung ương hay các trung tâm đô thị lớn. “Thực tế đó đòi hỏi Hội đồng cấp cơ sở càng phải chính xác, chặt chẽ trong việc xem xét, đánh giá các hồ sơ để khi đưa lên Hội đồng cấp trên không bị lệch quá nhiều”, theo NSND Trần Ngọc Giàu.

Những vấn đề đặt ra từ quá trình xét tặng danh hiệu, giải thưởng cũng cho thấy sự cần thiết phải nâng cao chất lượng của các hội đồng ở cấp cơ sở. Ông Giàu cho rằng, nơi nào cũng vậy, địa phương luôn mong muốn sẽ có nghệ sĩ của mình trong danh sách được tôn vinh, dẫn đến có những liên hoan mà giải thưởng, huy chương được trao tặng gần như một kiểu động viên. “Các hồ sơ được hội đồng cơ sở đưa lên hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước đều sẽ tiếp tục được chọn lựa, đảm bảo tính chính xác, khách quan. Những quy định tại Nghị định sửa đổi cũng buộc Hội đồng cơ sở phải cân nhắc, đánh giá kỹ càng, bởi ngoài tiêu chuẩn huy chương được căn chuẩn để đánh giá thì Nghị định sửa đổi đã có những quy định mới, tương đối “mở”, đòi hỏi sự sát sao và công tâm của Hội đồng cơ sở”, ông Giàu chia sẻ.

Trách nhiệm trên từng lá phiếu

Dư luận thường gây sóng và có nhiều tranh cãi khi Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước công bố danh sách hồ sơ đủ điều kiện tiếp tục trình lên Hội đồng cấp Nhà nước, được hiểu là Hội đồng cuối cùng trong quy trình xét tặng. Nhà thơ Xuân Quỳnh, Thu Bồn ở đợt xét tặng Giải thưởng năm 2016; NSND Trần Hạnh và các nghệ sĩ Cải lương khu vực phía Nam như Minh Vương, Thanh Tuấn, Giang Châu của đợt xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT năm 2019; và ngay trong những ngày qua, trường hợp không đủ điều kiện số phiếu thông qua của hai NSND Trần Văn Thủy và Đào Trọng Khánh… là những cái tên được dư luận nhiều lần nhắc đến. Đằng sau đó là những băn khoăn về sự công tâm, chính xác, khách quan của các Hội đồng chuyên ngành xét tặng Giải thưởng.

Ngồi ghế các Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước ở đợt xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh năm nay, Phó Chủ tịch phụ trách Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam Đoàn Thanh Nô chia sẻ về những ý kiến cho rằng các Hội đồng chuyên ngành còn cảm tính, dẫn đến một số trường hợp nghệ sĩ bị “trượt” do bỏ phiếu: "Chất lượng Giải thưởng, danh hiệu là điều quan trọng nhất và không vì bất cứ lý do gì có thể làm xô lệch được những giá trị thực. Hơn nữa, tiêu chí xét tặng Giải thưởng, danh hiệu tại các Nghị định của Chính phủ đã ngày càng định chuẩn, chặt chẽ nhằm tôn vinh chính xác các tác giả, tác phẩm có nhiều đóng góp".

Ông Phùng Huy Cẩn cho biết thêm, từ Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước cho đến Hội đồng cấp Nhà nước đều được thành lập theo quy định rất chặt chẽ tại các Nghị định. Theo đó, 2/3 thành viên Hội đồng là các chuyên gia ở từng lĩnh vực, được các Hội chuyên ngành đề cử, có học hàm, học vị, được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước hoặc các danh hiệu NSND, NSƯT. Tên tuổi, uy tín và trình độ của mỗi thành viên nhằm đảm bảo sự đánh giá khách quan, công tâm về những cống hiến của nghệ sĩ và giá trị, sức lan tỏa của từng tác phẩm. “Hội đồng cấp Nhà nước do Thủ tướng ký quyết định thành lập, Bộ trưởng Bộ VHTTDL làm Chủ tịch Hội đồng, các thành phần theo quy định tại Nghị định, gồm đại diện Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam, các Hội VHNT chuyên ngành… Cho đến thời điểm này, công tác xét tặng các Giải thưởng, danh hiệu đã được Bộ VHTTDL thực hiện bài bản, theo đúng luật định tại các Nghị định của Chính phủ…”, ông Cẩn nói.

NSND Trần Ngọc Giàu cũng chia sẻ: “Mỗi lần ngồi Hội đồng tôi lại thấy có những thay đổi để phù hợp điều kiện thực tiễn. Nhưng cũng mỗi lần xét tặng lại nảy sinh thêm những vấn đề mới. Nếu như tất cả có thể định chuẩn bằng Nghị định thì vai trò của Hội đồng sẽ không nặng, nhưng thực tế vẫn còn có những nội dung phải xem xét, đặc biệt ở góc độ chuyên môn để việc áp dụng Nghị định được chính xác hơn. Đơn cử, Nghị định chỉ nêu về “sự cống hiến, sức lan tỏa”, nhưng như thế nào là sự cống hiến và sức lan tỏa thì lại đòi hỏi vai trò chuyên môn của Hội đồng. Nhiều việc đòi hỏi Hội đồng phải cân nhắc rất kỹ càng, nâng lên đặt xuống…”, ông nói và băn khoăn, đâu đó trong dư luận còn cho rằng càng lúc giá trị của danh hiệu, giải thưởng càng có vẻ như đi xuống. Điều đó khiến cho mỗi thành viên ngồi “ghế nóng” càng thấy được trách nhiệm của mình phải cao hơn và nhiều áp lực hơn.

 Hội đồng cấp Nhà nước do Thủ tướng ký quyết định thành lập, Bộ trưởng Bộ VHTTDL làm Chủ tịch Hội đồng, các thành phần theo quy định tại Nghị định, gồm đại diện Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam, các Hội VHNT chuyên ngành… Cho đến thời điểm này, công tác xét tặng các Giải thưởng, danh hiệu đã được Bộ VHTTDL thực hiện bài bản, theo đúng luật định tại các Nghị định của Chính phủ…

(Ông PHÙNG HUY CẨN, Vụ trưởng Vụ Thi đua - Khen thưởng, Bộ VHTTDL)

 

 Giải thưởng, danh hiệu là điều quan trọng nhất và không vì bất cứ lý do gì có thể làm xô lệch được những giá trị thực. Hơn nữa, tiêu chí xét tặng Giải thưởng, danh hiệu tại các Nghị định của Chính phủ đã ngày càng định chuẩn, chặt chẽ nhằm tôn vinh chính xác các tác giả, tác phẩm có nhiều đóng góp.
(Ông ĐOÀN THANH NÔ, Phó Chủ tịch phụ trách Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam)

 BẢO ANH

Print

Danh mục theo ngày

«Tháng Ba 2024»
T2T3T4T5T6T7CN
26
27
28
29
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
293031
1234567

© BÁO VĂN HÓA ĐIỆN TỬ
Cơ quan chủ quản: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Giấy phép Báo điện tử số: 422/GP-BTTTT cấp ngày 19.8.2016
Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa. Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Văn hóa tại địa chỉ www.baovanhoa.vn phải có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Văn hóa.
Liên hệ quảng cáo: 024.8220036

Tổng Biên tập: NGUYỄN ANH VŨ

Phó tổng Biên tập: PHAN THANH NAM

Phó tổng Biên tập: NGUYỄN VĂN MƯỜI

Số 33 ngõ 294/2 Kim Mã, phường Kim Mã, quận Ba Đình, TP Hà Nội
Điện thoại: 024.38220036 - FAX: 024.38229302
Email: baovanhoa@fpt.vn

Close 2024 Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa
Back To Top