Menu
  1. Chính trị
  2. Văn hóa
  3. Nghệ thuật
  4. Giải trí
  5. Du lịch
  6. Thể thao
  7. Gia đình
  8. Kinh tế
  9. Ẩm thực
  10. Đời sống
  11. Nhịp sống số
  12. Pháp luật
  13. Thế giới

Văn hóa

29 Tháng Ba 2024

Đề nghị giữ lại các danh hiệu về văn hóa

Thứ Hai 25/10/2021 | 10:29 GMT+7

VHO- Theo Tờ trình do Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày vào cuối tuần qua tại kỳ họp thứ 2, dự án Luật Thi đua, Khen thưởng (sửa đổi) đã thay thế các danh hiệu thi đua “Gia đình văn hóa”, “Khu dân cư văn hóa” thành “Gia đình tiêu biểu”, “Khu dân cư tiêu biểu”. 

 Xây dựng Làng Văn hóa gắn với xây dựng nông thôn mới đã làm cho bộ mặt ở nhiều làng quê trở nên khang trang, sạch đẹp. Trong ảnh: Một Nhà văn hóa ở xã Hải Lạng (Tiên Yên, Quảng Ninh) được chỉnh trang đẹp mắt Ảnh: XUÂN THAO

Bày tỏ ý kiến về vấn đề này, nhiều đại biểu và chuyên gia không đồng tình và đề nghị Ban soạn thảo dự án Luật cần cân nhắc kỹ lưỡng.
Cần cân nhắc kỹ lưỡng
Đề cập về sự thay đổi này, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, xuất phát từ thực tiễn triển khai các phong trào thi đua thời gian qua, Ban soạn thảo đã nghiên cứu, thống nhất đề nghị bổ sung danh hiệu “Xã tiêu biểu”, “Phường, Thị trấn tiêu biểu” là những danh hiệu tổng hợp kết quả phong trào thi đua ở cấp xã và đổi tên, điều chỉnh một số tiêu chuẩn danh hiệu “Thôn, làng, ấp, bản, tổ dân phố văn hóa”, “Gia đình văn hóa” thành danh hiệu “Thôn, làng, ấp, bản, tổ dân phố tiêu biểu”, “Gia đình tiêu biểu” để thống nhất hệ thống danh hiệu thi đua ở cơ sở và cho gia đình. Đây là những điểm mới của dự án Luật.
Trình bày báo cáo thẩm tra về dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh đề nghị Ban soạn thảo làm rõ: Cơ sở của việc đổi tên, nội hàm, phạm vi, tính chất và cấp độ của “tiêu biểu”; Làm rõ mối quan hệ giữa danh hiệu thi đua “Gia đình tiêu biểu” và “Gia đình gương mẫu chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, có đóng góp lớn về công sức, đất đai và tài sản cho địa phương, xã hội” (là đối tượng được bổ sung hình thức khen thưởng “Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ” (khoản 6, Điều 72), “Bằng khen của cấp Bộ, ban, ngành, tỉnh” (khoản 5 Điều 73).
Góp ý về điều này, đại biểu, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng (Kon Tum) nhấn mạnh đây thực chất chỉ là thay đổi tên gọi các đơn vị văn hóa đã có quy định từ trước. Cách đây 21 năm, trên tinh thần tự nguyện, Mặt trận Tổ quốc các cấp đã phát động thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” nay là cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết nông thôn mới, đô thị văn minh”. Sau quá trình thực hiện, vẫn trên một nguyên tắc tự nguyện, năm 2018 Chính phủ đã ban hành Nghị định 122 quy định về xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa ”; “Thôn văn hóa”, “Làng văn hóa”, “Ấp văn hóa”, “Bản văn hóa”, “Tổ dân phố văn hóa”. Trong Nghị định này, Chính phủ đưa ra các tiêu chí bình chọn rất rõ ràng, cụ thể. Quá trình thực hiện cũng cho thấy, các làng, gia đình đạt các tiêu chí đó đều điển hình. Tuy nhiên, bên cạnh đó thì khi bình xét vẫn có lúc, có đơn vị còn dễ dãi. Vì thế Bộ trưởng cho rằng, nếu chỉ vì như vậy mà chúng ta chuyển hướng tên gọi danh hiệu này thay bằng tên gọi khác thì cần cân nhắc kỹ…

Trao bằng khen cho các Gia đình văn hóa có đóng góp lớn cho cộng đồng ở Hải Dương

Nêu quan điểm về việc này, bà Nguyễn Thị Thanh, Trưởng Ban công tác đại biểu Quốc hội cho rằng không nên thay đổi các danh hiệu này. “Chẳng hạn như việc xây dựng nếp sống văn hóa, gia đình văn hóa đã được thực hiện trong nhiều năm qua. Với nhiều gia đình khi nhận được danh hiệu “Gia đình văn hóa”, họ rất tự hào. Bởi nội hàm của danh hiệu đó toát lên được rằng gia đình đó có cha mẹ, con cái hòa thuận, không vi phạm pháp luật, sống có trên, có dưới, có nề nếp gia phong, con cái học hành phương trưởng. Trong khi nếu để danh hiệu “tiêu biểu” thì người ta chưa hiểu “tiêu biểu” cái gì, nội hàm ra sao. Vì thế theo tôi không nên thay đổi các danh hiệu bởi danh hiệu là định hướng cho hoạt động, cho sự phát triển của xã hội. Cái còn lại cuối cùng với một dân tộc chính là văn hóa vì thế tôi nghiêng về phương án giữ lại các danh hiệu về văn hóa”, bà Thanh nhấn mạnh.

Quan trọng là nội hàm danh hiệu
Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở (Bộ VHTTDL) Ninh Thị Thu Hương cho biết, trong những năm qua, phong trào xây dựng “Gia đình văn hóa”, “Khu dân cư văn hóa” đã được thực hiện có hiệu quả, tạo sự lan tỏa trong đời sống xã hội, góp phần không nhỏ trong việc xây dựng nếp sống văn minh, tuân thủ pháp luật, giữ gìn, phát huy các giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp cũng như lối sống và thuần phong mỹ tục của dân tộc, động viên cộng đồng trong công cuộc phát triển kinh tế - xã hội.
Hiện tượng chạy theo thành tích đã giảm, công tác bình xét chú trọng đến chất lượng các danh hiệu. Việc tổ chức đăng ký, bình xét ở các địa phương được thực hiện nghiêm túc, tạo được động lực thu hút mọi tầng lớp xã hội tham gia. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn hiện tượng xét tặng các danh hiệu tại một số địa phương có xu hướng tràn lan, không thực chất, hình thức, việc bình xét chưa đảm bảo công khai, dân chủ, tự nguyện và đúng nguyên tắc… Nhằm khắc phục những hạn chế, vướng mắc, Chính phủ ban hành Nghị định số 122/2018/NĐ-CP năm 2018 về quy định xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa”; “Thôn văn hóa”, “Làng văn hóa”, “Ấp văn hóa”, “Bản văn hóa”, “Tổ dân phố văn hóa”. Đây là cơ sở pháp lý cho việc xét tặng các danh hiệu văn hóa đảm bảo đúng nguyên tắc, thống nhất; góp phần đưa phong trào TDĐKXDĐSVH đi vào chiều sâu, phát huy hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển văn hóa - xã hội của đất nước. 

 Nhờ xây dựng Làng Văn hóa đường trong thôn Phú Văn, xã Điện Quang (Điện Bàn, Quảng Nam) ngày càng đẹp

Bà Ninh Thị Thu Hương nêu, trong dự thảo Luật Thi đua, Khen thưởng (sửa đổi), Ban soạn thảo đề nghị đổi tên thành “Gia đình tiêu biểu”, “Thôn tiêu biểu”…, tuy nhiên Bộ VHTTDL đề nghị giữ nguyên các danh hiệu được quy định trong Luật Thi đua, Khen thưởng năm 2013. Các danh hiệu văn hóa được nhân dân hưởng ứng và là mục tiêu phấn đấu thi đua trong việc triển khai thực hiện Phong trào TDĐKXDĐSVH ở cơ sở trong 20 năm qua. Nghị định số 122/2018/NĐ-CP được Chính phủ ban hành đã tạo cơ sở pháp lý cho việc xét tặng các danh hiệu văn hóa đảm bảo đúng nguyên tắc, thống nhất; đánh giá thực chất của danh hiệu thi đua, khắc phục những hạn chế, bất cập.
“Về cơ bản, theo nội hàm các tiêu chí quy định trong Nghị định số 122, việc đánh giá Gia đình văn hóa đã bao gồm các nội dung thể hiện trên các mặt của đời sống xã hội. Với các tiêu chí như vậy, một gia đình “Văn hóa” cũng được đánh giá với tính chất “tiêu biểu” so với các gia đình khác trong cộng đồng dân cư, về bản chất là “văn hóa” và “tiêu biểu” là khá tương đồng”, theo Cục trưởng Ninh Thị Thu Hương. Vì vậy, nếu chỉ thay đổi tên gọi mà không thay đổi được định hướng các tiêu chí, phương thức quản lý sẽ tạo ra sự lãng phí cho xã hội như: Thay đổi hệ thống giấy tờ, biểu bảng trong cả nước, không phù hợp với thực tiễn và yêu cầu thực hiện các phong trào tại địa phương. TS Trần Hữu Sơn, Viện trưởng Viện Văn hóa dân gian ứng dụng nhìn nhận: “Danh hiệu chỉ là danh hiệu, vấn đề quan trọng là nội hàm, là các tiêu chí nhằm nâng cao chất lượng các danh hiệu, nâng cao hiệu quả phong trào chứ không phải là việc thay đổi tên gọi…”.
Cũng theo TS Trần Hữu Sơn, các danh hiệu Gia đình văn hóa, Làng, thôn, ấp, bản văn hóa trong nhiều năm qua đã gắn bó với cộng đồng, được nhân dân đồng thuận. Với những tiêu chí định hướng ngày càng rõ ràng, thực chất, việc bình xét các danh hiệu hằng năm đã tạo động lực xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ngày càng phát triển, khởi sắc. Trong khi đó, khái niệm “tiêu biểu” chưa rõ nét. “Trong bối cảnh hiện nay, trước sự tác động ngày càng mạnh mẽ của cơ chế thị trường và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, việc gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống thông qua những danh hiệu văn hóa được bình xét một cách công khai, nghiêm túc có ý nghĩa hơn là việc thay đổi tên gọi đã ăn sâu tiềm thức người dân…”. 

  Các danh hiệu Gia đình văn hóa, Làng, thôn, ấp, bản văn hóa trong nhiều năm qua đã gắn bó với cộng đồng, được nhân dân đồng thuận. Với những tiêu chí định hướng ngày càng rõ ràng, thực chất, việc bình xét các danh hiệu hằng năm đã tạo động lực xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ngày càng phát triển, khởi sắc. Trong khi đó, khái niệm “tiêu biểu” chưa rõ nét.

(TS TRẦN HỮU SƠN)

 VÂN GIANG - PHƯƠNG ANH 

Print

Danh mục theo ngày

«Tháng Ba 2024»
T2T3T4T5T6T7CN
26
27
28
29
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
293031
1234567

© BÁO VĂN HÓA ĐIỆN TỬ
Cơ quan chủ quản: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Giấy phép Báo điện tử số: 422/GP-BTTTT cấp ngày 19.8.2016
Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa. Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Văn hóa tại địa chỉ www.baovanhoa.vn phải có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Văn hóa.
Liên hệ quảng cáo: 024.8220036

Tổng Biên tập: NGUYỄN ANH VŨ

Phó tổng Biên tập: PHAN THANH NAM

Phó tổng Biên tập: NGUYỄN VĂN MƯỜI

Số 33 ngõ 294/2 Kim Mã, phường Kim Mã, quận Ba Đình, TP Hà Nội
Điện thoại: 024.38220036 - FAX: 024.38229302
Email: baovanhoa@fpt.vn

Close 2024 Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa
Back To Top