Menu
  1. Chính trị
  2. Văn hóa
  3. Nghệ thuật
  4. Giải trí
  5. Du lịch
  6. Thể thao
  7. Gia đình
  8. Kinh tế
  9. Ẩm thực
  10. Đời sống
  11. Nhịp sống số
  12. Pháp luật
  13. Thế giới

Văn hóa

28 Tháng Ba 2024

Nghệ thuật Xòe Thái chờ đợi giây phút ghi danh

Thứ Tư 15/12/2021 | 07:47 GMT+7

VHO- Theo kế hoạch, chiều nay 15.12.2021, trong khoảng thời gian từ 16h15 đến 19h15 (giờ Việt Nam), Ủy ban Liên chính phủ Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể sẽ xem xét Hồ sơ Nghệ thuật Xòe Thái Việt Nam ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

 Bà con dân tộc Thái vui trong điệu Xòe Ảnh: ANH ĐỨC

Vậy là sau nhiều mong đợi, loại hình nghệ thuật mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào Thái vùng Tây Bắc đã đứng trước một dấu mốc quan trọng. Việc ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại cũng là cơ hội để Xòe ở các bản Mường Tây Bắc được biết đến nhiều hơn.

Trước đó, được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ, Bộ VHTTDL đã phối hợp với các tỉnh có di sản xây dựng Hồ sơ Nghệ thuật Xòe Thái trình UNESCO ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

“Xòe” có nghĩa là múa, với các động tác tượng trưng cho hoạt động của con người trong nghi lễ, sinh hoạt văn hóa, cuộc sống, lao động, sản xuất… được trình diễn trong nghi lễ, đám cưới, lễ hội, các sự kiện văn hóa của cộng đồng. Xòe có ba loại chính: Xòe nghi lễ, Xòe vòng, Xòe biểu diễn. Trong đó Xòe vòng phổ biến nhất, là màn đồng diễn mà người Xòe nối thành vòng tròn trong sự hòa đồng với tập thể. Các điệu Xòe nghi lễ và Xòe biểu diễn thường kết hợp với các đạo cụ và được gọi theo tên đạo cụ như Xòe khăn, Xòe nón, Xòe quạt, Xòe sạp, Xòe nhạc, Xòe gậy, Xòe hoa…

 Xòe Thái ở Tây Bắc Ảnh: HOÀNG LONG

Những động tác múa uyển chuyển hòa với âm nhạc, bài hát, trang phục áo cóm bó chặt người, âm thanh phát ra từ trang sức bạc đeo quanh thắt lưng đã tạo nên một loại hình nghệ thuật độc đáo mang đậm bản sắc văn hóa của người Thái ở vùng Tây Bắc. Xòe nghi lễ phản ánh vũ trụ quan và nhân sinh quan của đồng bào Thái gồm thế giới ở trên trời, ở mặt đất và của thần linh, thể hiện ước vọng của con người, cầu mong sự trợ giúp, phù hộ của thần linh có một cuộc sống no đủ, bình an. Xòe vòng là múa tập thể, mở rộng dần vòng Xòe, cuốn hút mọi người hòa cùng niềm vui mỗi dịp Tết đến, Xuân về hay trong lễ hội, cuộc vui liên hoan. Tất cả nắm tay nhau, bước chân nhịp nhàng theo điệu nhạc trong không khí thân thiện, vui vẻ, hòa đồng. Qua đó, Xòe thể hiện sự kết nối giữa các thế hệ, tăng cường mối quan hệ thân thiết giữa các thành viên cộng đồng, giữa các thế hệ trong và ngoài cộng đồng.

Nghệ thuật Xòe Thái tượng trưng cho cái đẹp, chứa đựng những giá trị nghệ thuật vũ đạo, âm nhạc, ca hát, trang phục, ẩm thực và quan trọng hơn là sự ứng xử văn hóa của cộng đồng người Thái. Ngày nay, Nghệ thuật Xòe đã trở thành biểu tượng của lòng cởi mở, hiếu khách, là dấu ấn văn hóa tộc người và bản sắc văn hóa của người Thái vùng Tây Bắc Việt Nam.

Di sản văn hóa phi vật thể Xòe Thái là sản phẩm tinh thần gắn với cộng đồng người Thái sinh sống lâu đời ở các tỉnh Điện Biên, Lai Châu, Sơn La và Yên Bái; có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, thể hiện bản sắc và được cộng đồng người Thái không ngừng tái tạo và trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Nhận thấy giá trị, ý nghĩa và vai trò của di sản đối với cộng đồng, các cộng đồng chủ thể của di sản đồng đồng thuận và được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ, tháng 3.2019, Việt Nam đã đệ trình Hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể Nghệ thuật Xòe Thái đề nghị UNESCO ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Trong Hồ sơ đệ trình UNESCO, cộng đồng và chính quyền địa phương đã cam kết bảo vệ theo Luật Di sản văn hóa và đặc biệt là theo Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể, đã cam kết thì phải thực hiện cam kết.

Việc ghi danh cũng là cơ hội để Xòe ở các bản Mường Tây Bắc được mọi người trên khắp Việt Nam và quốc tế biết đến nhiều hơn. Khi đến Tây Bắc tham gia Xòe cùng với cộng đồng, ai cũng đều ấn tượng và không thể nào quên được thái độ cởi mở và thân thiện của con người nơi đây. Do vậy, việc ghi danh sẽ tăng cường đối thoại giữa các cá nhân, cộng đồng người Thái và các dân tộc khác không chỉ ở vùng Tây Bắc, mà còn ở các vùng miền khác ở Việt Nam và trên thế giới. 

 Ủy ban Liên chính phủ Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể vừa khai mạc Kỳ họp thứ 16 theo hình thức trực tuyến tại thủ đô Paris (Pháp). Kỳ họp diễn ra từ ngày 13 - 18.12.2021. Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương cùng đại diện lãnh đạo 4 tỉnh Điện Biên, Lai Châu, Sơn La và Yên Bái tham dự cuộc họp tại điểm cầu Bộ VHTTDL.

Tại kỳ họp này, Ủy ban xem xét, thẩm định 48 Hồ sơ ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại (trong đó có Nghệ thuật Xòe Thái của Việt Nam); 6 Hồ sơ ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp; 5 đề xuất đăng ký vào danh sách Thực hành tốt về di sản văn hóa phi vật thể và nhiều nội dung khác như: Thẩm định báo cáo của các quốc gia thành viên về tình trạng hiện tại của di sản được ghi trong Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp; thẩm định các báo cáo của chu kỳ đầu tiên của báo cáo định kỳ về việc thực hiện Công ước và tình trạng hiện tại của các di sản được ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại của các quốc gia thành viên ở Mỹ Latinh và Caribe; Thẩm định báo cáo của các quốc gia không phải thành viên của Công ước về tình trạng di sản được ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; thảo luận các báo cáo của Ban thư ký về diễn đàn của các tổ chức phi chính phủ, Quỹ di sản văn hóa phi vật thể, công nhận các tổ chức phi chính phủ mới...

 

Xòe được thực hành tại các bản của người Thái chủ yếu ở 4 tỉnh Yên Bái, Lai Châu, Sơn La và Điện Biên, trong đó có các huyện Văn Chấn, Mù Cang Chải, Trạm Tấu, thị xã Nghĩa Lộ ở tỉnh Yên Bái; các huyện Tam Đường, Sìn Hồ, Nậm Nhùn, Mường Tè, Phong Thổ, Tân Uyên, Than Uyên, TP Lai Châu ở tỉnh Lai Châu; các huyện Mường Ảng, Điện Biên, Mường Chà, Tủa Chùa, Điện Biên Đông, Tuần Giáo, Mường Nhé, Nậm Pồ, thị xã Mường Lay, TP Điện Biên Phủ ở tỉnh Điện Biên; các huyện Mộc Châu, Thuận Châu, Yên Châu, Sốp Cộp, Vân Hồ, Mường La, Sông Mã, Quỳnh Nhai, Mai Sơn, Bắc Yên, Phù Yên, TP Sơn La ở tỉnh Sơn La.

Trung tâm của Xòe có thể được coi ở Mường Lò (Yên Bái), Mường So (Lai Châu), Mường Lay và TP Điện Biên Phủ (Điện Biên), Thuận Châu (Sơn La)

 NGÂN AN

Print

Danh mục theo ngày

«Tháng Ba 2024»
T2T3T4T5T6T7CN
26
27
28
29
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
293031
1234567

© BÁO VĂN HÓA ĐIỆN TỬ
Cơ quan chủ quản: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Giấy phép Báo điện tử số: 422/GP-BTTTT cấp ngày 19.8.2016
Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa. Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Văn hóa tại địa chỉ www.baovanhoa.vn phải có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Văn hóa.
Liên hệ quảng cáo: 024.8220036

Tổng Biên tập: NGUYỄN ANH VŨ

Phó tổng Biên tập: PHAN THANH NAM

Phó tổng Biên tập: NGUYỄN VĂN MƯỜI

Số 33 ngõ 294/2 Kim Mã, phường Kim Mã, quận Ba Đình, TP Hà Nội
Điện thoại: 024.38220036 - FAX: 024.38229302
Email: baovanhoa@fpt.vn

Close 2024 Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa
Back To Top