VHO- Hơn 200 hiện vật quý của danh họa Lê Bá Đảng vừa được vận chuyển về Việt Nam. Những tài sản do ông bà Lê Tất Luyện và Thụy Khuê trao tặng cho Nhà nước thông qua Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM.

Thực hiện ký biên bản giao, nhận hiện vật giữa ông bà Lê Tất Luyện - Thụy Khuê (ngoài cùng, bên trái) và Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM Trần Thanh Bình (giữa) tại Paris, Pháp

Buổi trao tặng diễn ra tại tư gia ông bà Lê Tất Luyện - Thụy Khuê đang sinh sống ở Paris (Pháp) vào cuối tháng 6.2023. Đại diện đoàn Việt Nam tiếp nhận hiện vật là Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy TP.HCM Phan Nguyễn Như Khuê; Giám đốc Sở VHTT TP.HCM Trần Thế Thuận; Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM Trần Thanh Bình; PGS.TS Lâm Nhân, Chủ tịch Hội đồng trường Trường ĐH Văn hóa TP.HCM, cũng là người đại diện duy nhất cho ông bà Lê Tất Luyện - Thụy Khuê tại Việt Nam và một số cá nhân liên quan.

Theo đó, 217 hiện vật trao tặng cho phía Việt Nam bao gồm đa dạng các thể loại như hội họa, vi họa, hình họa (dessin), không gian (espace), điêu khắc, khắc họa. Bộ sưu tập ngoài giá trị nghệ thuật dành cho người thưởng lãm, còn có giá trị giáo khoa cho sinh viên hội họa, bởi nó phô bày không những kỹ thuật sáng tác mà cả con đường tư tưởng của họa sư.

“Năm 2018, chúng tôi đã tặng Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM bộ sưu tập tranh của họa sĩ Lê Thị Lựu, nữ họa sĩ đầu tiên của Việt Nam. Năm 2019, chúng tôi dự định sẽ trao tặng bộ sưu tập hiện vật của họa sĩ Lê Bá Đảng cho Bảo tàng. Tuy nhiên, do nhiều lý do khách quan, trong đó bao gồm dịch Covid-19, nên mãi đến cuối tháng 6 này, ý nguyện của chúng tôi mới được thực hiện. Lê Bá Đảng là họa sĩ lớn nhất của Việt Nam trong thế kỷ 20, tác phẩm của ông bao trùm lên nhiều lãnh vực sáng tác, đề tài và tư tưởng, tất nhiên phải có chỗ đứng xứng đáng trong lòng người Việt. Vì thế, chúng tôi quyết định đưa bộ sưu tập Lê Bá Đảng về Việt Nam, qua sự bảo tồn, lưu giữ và trưng bày của Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM”, bà Thụy Khê bày tỏ.

Trong biên bản giao, nhận hiện vật giữa bà Thụy Khê và đại diện Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM, nêu rõ “sự trao tặng của gia đình đi đôi với một số điều kiện tất yếu, yêu cầu Bảo tảng phải cam kết”. Cụ thể, Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM cam kết thực hiện các thủ tục tiếp nhận bộ sưu tập của họa sĩ Lê Bá Đảng từ ông bà Lê Tất Luyện - Thụy Khuê (Vũ Thị Tuệ) theo đúng các thủ tục và quy định pháp lý về di sản văn hóa của Nhà nước Việt Nam. Bảo tàng cam kết xây dựng bộ hồ sơ, lý lịch khoa học của hiện vật, cũng như kiểm kê, đăng ký các hiện vật trong bộ sưu tập của họa sĩ Lê Bá Đảng theo đúng quy định của Luật Di sản văn hóa; đồng thời cam kết bảo quản tốt bộ sưu tập, không chuyển nhượng, mua bán, đánh tráo tác phẩm.

Ông bà Lê Tất Luyện - Thụy Khuê (đứng giữa) trao tặng bộ sưu tập cho phía đoàn Việt Nam

“Chúng tôi yêu cầu Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM cam kết tạo dựng một không gian (một hay nhiều phòng) dành riêng để trưng bày tác phẩm Lê Bá Đảng, ghi rõ: Sưu tập Lê Bá Đảng do Thụy Khuê - Lê Tất Luyện tặng”, đại diện gia đình nhấn mạnh. Đồng thời, Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM cam kết sẽ đảm bảo an ninh, an toàn trong khu vực kho bảo quản và trong trưng bày đểlưu giữ và phát huy tốt nhất bộ sưu tập này. Song song đó, Bảo tàng cam kết sẽ in tập sách Lê Bá Đảng cuộc đời và tác phẩm do bà Thụy Khuê biên soạn. Những ảnh các tác phẩm đưa vào sách sẽ được chuyên viên của phái đoàn chụp khi sang Pháp.

Ngoài ra, cũng theo biên bản, bà Phạm Lan Hương và ông Lâm Nhân, Trường ĐH Văn hóa TP.HCM sẽ làm đại diện duy nhất cho Thụy Khuê - Lê Tất Luyện tại Việt Nam. “Bà Hương và ông Nhân có trách nhiệm giúp chúng tôi giám sát Bảo tàng thực hiện đúng cam kết này. Trường hợp Bảo tàng không thực hiện đúng cam kết trong hiện tại và tương lai, bà Hương và ông Nhân sẽ có trách nhiệm cùng với chúng tôi thu hồi toàn bộ sưu tập Lê Bá Đảng. Trong trường hợp này, Bảo tàng cam kết bàn giao toàn bộ sưu tập Lê Bá Đảng để chúng tôi trao tặng cho Bảo tàng khác có khả năng thực hiện đúng theo những yêu cầu trên”, bà Thụy Khê nhấn mạnh.

Trước lần trao tặng bộ sưu tập giá trị lớn này, vào năm 2018, Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM đã tổ chức 2 đợt tiếp nhận bộ sưu tập tranh của họa sĩ Lê Thị Lựu, nữ họa sĩ đầu tiên của Trường Mỹ thuật Đông Dương, do ông bà Lê Tất Luyện - Thụy Khuê trao tặng. Như vậy, hiện Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM đang lưu giữ tổng cộng 29 tác phẩm, trong đó 26 tranh gốc của nữ họa sĩ tài danh Lê Thị Lựu. Đây là những tác phẩm quý hiếm, được giới mỹ thuật đánh giá cao, một số tác phẩm thuộc hàng đẳng cấp, là dấu ấn quan trọng của nền hội họa Việt Nam trong mối quan hệ với hội họa thế giới. Bày tỏ sự cảm kích tấm lòng của ông bà với sự phát triển văn hóa và mỹ thuật ở TP.HCM, đại diện lãnh đạo TP.HCM và Sở VHTT TP.HCM đã tiếp nhận các tác phẩm của họa sĩ Lê Bá Đảng và trao tặng Bằng khen của UBND TP.HCM tại tư gia của ông bà Lê Tất Luyện - Thụy Khuê (tại Paris, Pháp). 

 THÙY TRANG