VHO - Tại toạ đàm “Sức mạnh của phim ngắn trong thúc đẩy biến đổi, phát triển xã hội tại TP.HCM” vừa qua, các đại biểu đều khẳng định rằng, đến với những “sân chơi” phim ngắn, đạo diễn trẻ sẽ dần định hình được phong cách, có thêm điều kiện giao lưu, học hỏi kinh nghiệm về nghệ thuật cũng như kỹ thuật làm phim. Làm phim ngắn hay sẽ là sự tạo đà thành công cho phim dài chất lượng trong tương lai.

Bà Nguyễn Thị Thu Hà, Phó cục trưởng Cục Điện ảnh chia sẻ tại tọa đàm

Còn nhiều điều khó

Tại đây, những câu chuyện về cơ hội cùng thách thức xoay quanh việc làm phim ngắn hiện nay đã được nêu lên. Cụ thể là 11 tham luận đến từ những người làm công tác quản lý, giảng dạy, phê bình phim cũng như một số đạo diễn có kinh nghiệm làm phim ngắn.

Một trong những vấn đề đưa ra tại tọa đàm thu hút sự chú ý, chính là ý thức pháp luật của người làm phim ngắn hiện nay. Tại tọa đàm, nguyên Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam,  PGS.TS Trần Luân Kim bày tỏ: “Phim ngắn ở Việt Nam cũng còn khá mới mẻ, nên người làm đôi khi bất chấp khoản duyệt để thỏa mãn ý tưởng bao la của mình. Có những phim vì vậy không đạt yêu cầu đạo đức, nhân văn”. Cũng đồng quan điểm trên, bà Nguyễn Thị Thu Hà, Phó cục trưởng Cục Điện ảnh, Bộ VHTTDL cho biết: “Khi tôi còn công tác ở trường Đại học sân khấu điện ảnh Hà Nội, có tình trạng các bạn tuổi còn trẻ có ý thức pháp luật chưa cao, chưa tìm hiểu thấu đáo khi làm phim. Những môn liên quan đến pháp luật rất khó để điểm danh đầy đủ, trong khi sinh viên cần quan tâm khía cạnh này vì ảnh hưởng đến nội dung kịch bản, đến việc phát hành phim. Do đó xảy ra những trường hợp rất đáng tiếc khi phim làm rất công phu, tâm huyết nhưng không được duyệt, hoặc phim bị vướng bản quyền về nhạc nên không thể phát sóng trên nhà đài”.

Nhà làm phim trẻ Lưu Ly cũng đã chia sẻ về những khó khăn của các bạn trẻ hiện nay, nhất là trong việc đưa phim ngắn tiếp cận với quỹ nước ngoài để từ đó kỳ vọng được làm phim dài. Lưu Ly cho biết, khi đưa phim ngắn của Việt Nam ra nước ngoài để kêu gọi đầu tư phát triển, nhà đầu tư quan tâm đầu tiên là hành trình của bộ phim đã đi qua những quỹ đầu tư nào, giải thưởng ra sao. Và đặc biệt nhất, họ luôn quan tâm và đánh giá cao những bộ phim nhận được sự đầu tư từ chính những quỹ làm phim trong nước. Thế nhưng, đây lại chính là điểm thiệt thòi đối với nhà làm phim ngắn của Việt Nam.

Nói về “đường đi” đầy chông chênh của phim ngắn hiện nay, nhà văn Trầm Hương bày tỏ: “Làm phim ngắn rồi chiếu ở đâu? Đó là câu hỏi khiến những người làm phim ngắn dù có nhiệt tình, máu mê đến mấy cũng trăn trở. Chưa có đài truyền hình nào dành chương trình giới thiệu phim ngắn. Và cũng chưa có rạp chiếu phim nào đủ dũng khí chiếu phim ngắn, dù đó là những bộ phim nổi tiếng trên thế giới, ngoại trừ các kênh Youtube, những sự kiện, những hội nghị, những Liên hoan phim…” Đồng quan điểm trên, NSX Nguyễn Thị Mỹ Trang có nêu trong tham luận: “Làm phim xong, tìm đường phát hành cho phim ngắn cũng cạnh tranh không kém, khi các liên hoan phim và nền tảng phát hành chính thức cho thể loại này vẫn còn nhiều hạn chế. Do ít khi phát hành bán vé ngoài rạp chiếu thông thường, lợi nhuận cho phim ngắn rất khó đong đếm và vì thế lại trở thành một trở ngại cho việc mời gọi vốn đầu tư, hay bán trước nội dung cho các nền tảng online”.

Cùng với đó, những khó khăn về công tác hậu kỳ, kinh phí, kịch bản… cũng được các đại biểu nêu lên tại tòa đàm. Tuy trở ngại là vậy, thế nhưng với các nhà làm phim vai trò to lớn của phim ngắn trong đời sống hiện nay là không thể chối cãi.

Chủ tọa ghi nhận ý kiến của các đại biểu tại tọa đàm “Sức mạnh của phim ngắn trong thúc đẩy biến đổi, phát triển xã hội tại TP.HCM”

Bệ phóng cho nhà làm phim trẻ

Với nền điện ảnh của mỗi quốc gia, phim ngắn chính là tín hiệu về chất lượng của nền điện ảnh trong tương lai. Rõ ràng, khi có nhiều bộ phim ngắn chất lượng ra đời, thì quốc gia ấy có quyền kỳ vọng về một thế hệ những người làm điện ảnh tài năng đang hình thành. Và các quốc gia có nền điện ảnh mạnh đều thể hiện sự quan tâm và hỗ trợ mạnh mẽ cho những nhà làm phim trẻ thông qua các hoạt động hỗ trợ làm phim ngắn.

Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên cho rằng, phim ngắn thực sự là nơi thể nghiệm câu nói “Cái khó ló cái khôn”. “Phim ngắn là cuộc chơi vừa sức những người mới bắt đầu sự nghiệp, nơi các bạn trẻ có thể chứng tỏ khả năng sáng tạo không chỉ trong nghệ thuật mà còn là khả năng làm chủ cuộc chơi. Đó cũng là một phẩm chất để có thể thuyết phục các nhà đầu tư trong tương lai. Hơn thế nữa, phim ngắn còn là những bài học, là những thể nghiệm cùng những kỹ năng vô giá mà chỉ có thể học được khi làm phim. Với những nhà làm phim trẻ, làm nhiều phim ngắn đồng nghĩa với việc xác định con đường làm nghề của mình thực sự nghiêm túc và chuyên nghiệp”, đạo diễn phim Tro tàn rực rỡ nhận định. 

Cũng đề cao đến vai trò của phim ngắn, PGS.TS Phan Thị Bích Hà cho biết: “Trong thực tế vai trò và những đóng góp của thể loại phim ngắn với sự phát triển của điện ảnh thế giới rất quan trọng, đã có rất nhiều những tác phẩm phim ngắn để lại trong lòng công chúng những thông điệp, những câu chuyện rất cảm xúc”. Chính vì thế, PGS.TS Phan Thị Bích Hà cho rằng, nếu các đạo diễn trẻ được đầu tư về chuyên môn, kỹ thuật, thì các tác phẩm sẽ có cơ hội tiến xa và làm nên những dấu ấn mới cho điện ảnh. “Chuyện trò với các nhà làm phim trẻ, họ mong muốn cần có những chính sách hỗ trợ từ Nhà nước để phát triển và tạo sức bật. Để nền điện ảnh Việt Nam phát triển đa dạng, cần phải lập Qũy Hỗ trợ phát triển điện ảnh. Ngoài ra, nên có Liên hoan phim ở Việt Nam mở hạng mục phim ngắn, phim đầu tay dành cho các dự án phim thể nghiệm, phim đầu tay, phim ngắn cho các tác giả trẻ. Và có thể xem Liên hoan phim ngắn TP.HCM lần thứ nhất là những nhịp cầu nối, là bệ phóng cho các nhà điện ảnh trẻ, tạo sân chơi - sân học cho những nghệ sĩ điện ảnh tương lai”, bà Hà đưa ra đề xuất.

Cũng tại tọa đàm, bà Nguyễn Thị Thu Hà cũng thông báo một thông tin thú vị về việc lần đầu tiên tại liên hoan phim Việt Nam lần thứ 23 (sẽ diễn ra vào cuối tháng 11 tại Đà Lạt) sẽ xuất hiện một phim truyện dài dự thi được tập hợp từ 9 phim ngắn tốt nghiệp của các sinh viên trường Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội. Qua đây để thấy được, các nhà làm phim trẻ muốn “chạm” đến điện ảnh thì bước đầu tiên là phải vững vàng trên con đường làm phim ngắn.

Có thể thấy, không chỉ với Liên hoan phim ngắn TP.HCM, mà những “sân chơi” từ nhỏ cho đến lớn dành cho hạng mục phim ngắn ở trong nước đều mang những sứ mệnh quan trọng. Từ những câu chuyện về phim ngắn được các đại biểu chia sẻ, để thấy được phim ngắn là sự khởi đầu để đến phim dài. Và để phim ngắn trở thành “tấm vé” đầu đưa các nhà làm phim triển vọng đi xa hơn như vậy, thì cần lắm sự nâng đỡ từ nhiều phía ngay ở giai đoạn tiềm năng của các bạn trẻ hiện nay.

Bài, ảnh: HỒNG HẠNH