VHO - Sáng 22.8, tại thành phố Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương tổ chức khai mạc Hội nghị tập huấn lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật năm 2023 với chủ đề: “Nâng cao nhận thức, trình độ, năng lực; đổi mới nội dung và phương thức lãnh đạo, quản lý văn học, nghệ thuật trong tình hình mới”.

Uỷ viên BCH Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh uỷ Ninh Bình Đoàn Minh Huấn phát biểu chào mừng

Dự Hội nghị có Uỷ viên BCH Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh uỷ Ninh Bình Đoàn Minh Huấn; Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Trần Thanh Lâm; Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ;  Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều…

Tham gia Hội nghị tập huấn có hơn 240 học viên gồm cán bộ lãnh đạo, quản lý Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Thành ủy; cán bộ quản lý Nhà nước về văn hóa, nghệ thuật; lãnh đạo hội văn học, nghệ thuật Trung ương và địa phương; cán bộ nghiên cứu lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật; phóng viên, biên tập viên các cơ quan báo chí, các nhà xuất bản; giảng viên các trường đại học, cao đẳng đào tạo về văn học, nghệ thuật ở khu vực phía Bắc.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ cho biết: Tính đến nay, Nghị quyết 23-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa X) Về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới tròn 15 năm đi vào cuộc sống. Việc Bộ Chính trị dành riêng một Nghị quyết rất quan trọng lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng cho sự phát triển văn học, nghệ thuật (VHNT) trước yêu cầu mới đã thể hiện mạnh mẽ sự đổi mới tư duy, nội dung và phương thức lãnh đạo của Đảng đối với VHNT.

Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ phát biểu khai mạc

Thực tiễn đời sống VHNT nước nhà trong 15 năm qua diễn ra rất sôi động, có nhiều kết quả và chuyển biến tích cực đáng trân trọng. Những khó khăn đối với văn học, nghệ thuật đã từng bước được tháo gỡ, tạo điều kiện cho văn học, nghệ thuật Việt Nam phát triển mạnh mẽ, toàn diện.  Hoạt động của ban, bộ, ngành, địa phương; của Liên hiệp các Hội Văn học, nghệ thuật Việt Nam, các hội văn học, nghệ thuật chuyên ngành Trung ương và địa phương đã có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, từ góc độ là thành viên Ban Chỉ đạo tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết 23-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa X) về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học nghệ thuật trong thời kỳ mới, qua khảo sát, nắm bắt tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết ở các tỉnh, thành, các ban, bộ, ngành... Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương nhận thấy, bên cạnh những ưu điểm, kết quả quan trọng, ở một số tỉnh, thành, cơ quan, đơn vị  vẫn bộc lộ không ít hạn chế, bất cập, có mặt yếu kém. 

Đó là sự chuyển biến nhưng chưa thật cơ bản về nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền, cơ quan, đơn vị về vị trí, vai trò của VHNT trong đời sống của đất nước; chưa tạo ra sự phát triển đồng bộ giữa các khâu sáng tác, lý luận, phê bình, phổ biến, lưu giữ tác phẩm; sự gia tăng của xu hướng giải trí đơn thuần trong sáng tác, quảng bá VHNT. Một số văn nghệ sĩ nổi tiếng, có tầm ảnh hưởng nhưng lại có những phát ngôn, lối sống thiếu chuẩn mực, gây ảnh hưởng tiêu cực tới công chúng, nhất là giới trẻ. Công tác lưu giữ, bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa, VHNT của các dân tộc thiểu số chưa được quan tâm đúng mức. Mô hình tổ chức bộ máy, phương thức hoạt động của các hội văn học, nghệ thuật tuy có đổi mới nhưng chưa mạnh mẽ, chưa theo kịp sự phát triển của thực tiễn. Các hội đang phải đối mặt với nhiều thách thức về thiếu hụt nguồn cán bộ quản lý là văn nghệ sĩ có uy tín, có chuyên môn, năng khiếu chuyên ngành; chưa thu hút được một bộ phận văn nghệ sĩ trẻ có tài vào hội; cơ cấu của đội ngũ văn nghệ sĩ còn có chỗ bất hợp lý, phân bố không đồng đều ở các chuyên ngành cũng như vùng miền. Vai trò tư vấn, phản biện xã hội của các hội văn học, nghệ thuật và đội ngũ văn nghệ sĩ chưa được phát huy tối đa.

Các đại biểu và học viên dự khai mạc

Công tác lãnh đạo, quản lý chưa thật sự chú trọng, quan tâm đúng mức đến tính đặc thù của văn học, nghệ thuật; chưa thu hút được người có năng lực vào các cơ quan tham mưu, cơ quan hoạt động văn học, nghệ thuật. Việc sáp nhập một cách cơ học các đoàn nghệ thuật truyền thống ở khá nhiều địa phương gây khó khăn cho hoạt động của các loại hình nghệ thuật, dẫn đến tình trạng “nghiệp dư hóa” nghệ thuật chuyên nghiệp…

Chương trình văn nghệ chào mừng Hội nghị

Xuất phát từ thực tiễn đó, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương đã chọn chủ đề Hội nghị tập huấn năm 2023 là “Nâng cao nhận thức, trình độ, năng lực; đổi mới nội dung và phương thức lãnh đạo, quản lý văn học, nghệ thuật trong tình hình mới.  Với sáu chuyên đề được báo cáo do các giảng viên có năng lực, uy tín và kinh nghiệm về chuyên môn, đã và đang trực tiếp tham gia công tác lãnh đạo, quản lý VHNT và một buổi tham quan thực tế tại địa phương. Hội nghị đặt ra mục tiêu giúp các học viên củng cố, nắm vững quan điểm, đường lối phát triển văn hóa,VHNT của Đảng, Nhà nước; kết quả, bài học và những vấn đề đặt ra qua 15 năm thực hiện Nghị quyết 23-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa X) về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới; nắm bắt đầy đủ và sâu sắc hơn thực tiễn đời sống văn hóa, văn học, nghệ thuật, tình hình lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật hiện nay... về thực trạng và yêu cầu đổi mới hoạt động của Liên hiệp các hội VHNT Việt Nam và các hội VHNT chuyên ngành trung ương và địa phương trước yêu cầu mới; về nhân vật trung tâm trong VHNT; về công nghiệp văn hoá và vị trí, vai trò của VHNT trong sự phát triển của công nghiệp văn hoá... Trên cơ sở đó trao đổi kỹ năng và kinh nghiệm xử lý một số vấn đề nảy sinh trong thực tiễn. Đây là những yêu cầu cơ bản, cần thiết, trực tiếp góp phần đấu tranh, phản bác các quan điểm, luận điệu sai trái trong VHNT, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới...

Hội nghị tập huấn diễn ra trong bốn ngày (từ ngày 22.8 đến ngày 25.8).

THUÝ HIỀN; ảnh: HUYỀN TRANG